از جمله نگرانی‌های فعّالان اقتصادی برای اشتغال و تولید درآمد در خارج از مرزهای سرزمینی دولت متبوع‌شان، مواجه شدن با مسئولیت‌های مضاعف مالیاتی است. شمول مسئولیت‌های مالیاتی یا بر مبنای تابعیّت صاحب درآمد است در قبال دولت متبوع یا بر مبنای محلّ تولید درآمد است در قبال دولتی که آن محل در حوزه سرزمینی‌اش واقع است. بر این اساس، مادام که اتباع یک کشور در داخل مرزهای سرزمینی دولت متبوع‌شان به فعّالیّت اقتصادی مشغول‌باشند، مسئولیت‌های مالیاتی‌شان تنها در قبال همان دولت خواهدبود اما همین که محل کسب و تولید درآمد به خارج از مرزهای سرزمینی دولت متبوع منتقل شود، هم دولتی که فعّال اقتصادی تبعه‌ی اوست و هم دولتی که فعّالیّت اقتصادی در حوزه سرزمینی اوست، می‌توانند برای خود از محل درآمد حاصله سهم مالیاتی در نظر بگیرند. به این وضعیّت، یعنی الزام به پرداخت دو بار مالیات برای یک درآمد واحد (یک بار به دولت متبوع صاحب درآمد و یک بار به دولت متبوع محل درآمد)، اخذ مالیات مضاعف گفته‌می‌شود.
تا آنجا که به فعّالیّت‌های اقتصادی مبتنی بر سرمایه‌گذاری و خدمات مربوط می‌شود، دولت‌ها تلاش‌می‌کنند با اتخاذ ترتیبات متناسب با نیازها و منافع‌شان، این بخش از نگرانی‌های بازیگران اقتصادی را تا حدّ ممکن کاهش دهند. به این منظور، یکی از شیوه‌های مرسوم، انعقاد موافقت‌نامه‌های دوجانبه میان دولت‌ها برای اجتناب از اخذ مالیات مضاعف است که بنیاد آن متعهّدشدن دولت‌های طرف قرارداد است به این که قوانین مالیاتی‌شان را به ترتیبی وضع و اعمال نمایند که اتباع هریک از ایشان برای سرمایه‌گذاری و تولید درآمد در سرزمین طرف مقابل، با مسئولیت‌های مضاعف مالیاتی مواجه نشود.
سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنّی ایران (وابسته به وزارت امور اقتصادی و دارایی) که متصدّی «تنظیم و انجام امور مربوط به سرمایه‌گذاری‌های خارجی در ایران و سرمایه‌گذاری‌های ایرانی در خارج» است، نام کشورهایی را که با ایران موافقت‌نامه دوجانبه اجتناب از اخذ مالیات مضاعف منعقدکرده‌اند، در این صفحه https://www.investiniran.ir/en/Agreements فهرست کرده‌است. ما بر اساس آن فهرست، متن موافقت‌نامه مربوطه را در وب‌گاه مرکز پژوهش‌های مجلس جستجوکرده و لینک آن را در جدول زیر در دسترس قرار‌داده‌ایم. با این توضیح که در فهرست سازمان سرمایه‌گذاری، نام کشورهای کویت و کره‌جنوبی هم آمده‌است ولی در وب‌گاه مرکز پژوهش‌های مجلس فقط مصوّبه اجازه امضای موافقت‌نامه درج‌شده و سندی دالّ بر قانونی‌شدن موافقت‌نامه‌های اجتناب از اخذ مالیات مضاعف با دو کشور کویت و کره‌جنوبی در تاریخ تنظیم این مطلب یافت نشد.
برای دریافت راهنمایی و اطلاعات بیشتر، لطفن با ما در گروه حقوقی توکلی و همکاران در تماس باشید.
